Vandaag een bijdrage van Martijn Schout over een veelbesproken onderwerp
Iedereen die vandaag de NRC Next opensloeg, heeft het stuk over de nieuwe missie van Buma/Stemra vast gezien. De auteursrechtenorganisatie heeft aangekondigd dat zij zo rond de 130 euro per jaar gaat vragen voor het embedden (overzetten van audio- of videofragmenten via een code, van een website naar een andere website, blog of ander communicatiemedium die het internet rijk is om je persoonlijke smaak te profileren) van muziek en filmpjes op hyvespagina’s en weblogs.
Veel mensen hebben hier al op gereageerd via Twitter en weblogs. Vooral onbegrip en woede voeren de toon. De digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom heeft een open brief gepresenteerd aan Buma/Stemra om ze wat stof te geven over na te denken, voordat ze zulke maatregelen gaan treffen. Ze geven hierin mijns inziens erg sterke argumenten tegen deze nieuwe wet.
Het eerste wat Bits of Freedom aangeeft, is dat het een van de fundamenten van het web is om materiaal te delen. Het World Wide Web is een rijk en informatief communicatiemedium en embedden is de manier waarop dit materiaal wordt gedeeld. Het leeuwendeel van de video’s op youtube kan door wie dan ook met een simpele handeling op een willekeurige website worden geplakt. En dit is belangrijk, want hierdoor kan materiaal binnen een rijkere, meer informatieve context worden gepresenteerd. Het voornemen van Buma/Stemra om een vergoeding voor embedden te vragen, zal dus een verlammend effect hebben op deze rijke informatiecultuur.
Wat ook niet vergeten mag worden, is het effect dat dit heeft op de Nederlandse muzikanten. Deze maatregel zorgt ervoor dat zij een marketingkanaal armer zijn. Door embedding in blogs kunnen zij efficiënt en eenvoudig hun fans bereiken. Ook profiteren zij van opnames van hun materiaal bij concerten en andere publieke vertoningen. Wat ook kan gebeuren is dat materiaal waarvan de rechten niet door Buma/Stemra worden beheerd, niet meer zal worden gedeeld uit angst voor de betaling.
Een ander probleem wat zich voordoet, is dubbeltelling. Youtube heeft met een aantal platenmaatschappijen al licentieovereenkomsten gesloten. Dat houdt onder andere in dat ze een vergoeding afdragen voor de publicatie van muziekvideo’s. Als iemand dat filmpje embedt, hoeft hij deze kosten niet meer te betalen. Hoe Buma dubbeltelling gaat voorkomen, is vooralsnog onduidelijk.
Buma heeft gezegd dat zij niet van plan is om achter webloggers aan te gaan. Dat is voor nu hoopgevend maar zal nog verder moeten worden uitgewerkt. Er moet onder andere een formele regeling komen die onderscheid maakt tussen gebruik van embedden met winstoogmerk en andersoortig gebruik. Ook moet een vergoeding bij de bron worden geheven, in plaats van bij de websites die door het embedden bestaand materiaal aan een groter publiek helpen. Op deze manier kan de rijke informatiecultuur van het internet gewaarborgd blijven, en houden muzikanten toegang tot hun fans.
Bron: Ot van Daalen e.a.: ‘Voor een link betaal je ook niet, waarom zou embedden dan honderden euro’s moeten kosten?’ in NRC Next van 7 oktober 2009
vrijdag 9 oktober 2009
vrijdag 25 september 2009
Blogs
Zoals vanochtend aangegeven staan vandaag de eerste blogposts van jullie online. Ik nodig jullie uit om op onderstaande blogspots te reageren en met elkaar in discussie te gaan.
Het is trouwens weer vrijdag. Elke vrijdag post Niels dan op zijn blog 'Wilde ideeen & Nieuwe Muziek'. Weer volop interessante punten waaronder onderstaande flitsende samenvatting van de revolutie die social media op dit moment veroorzaken:
En aanvullend op vanochtend:
Het nummer 'Money for Nothing' van de Dire Straits. De eerste clip van MTV Europe waarin MTV zelf een belangrijke rol speelt.‘I want my, I want my MTV. I want my, I want my MTV.’
Dit is de originele clip waarvan Universal het helaas niet toestaat te embedden.
Bekijk hier de originele videoclip
En één van de bekendste MTV Europe VJ's ooit, namelijk Ray Cokes (ooit was Adam Curry ook VJ) in 'MTV Most Wanted':
Gegroet,
Fulco
Het is trouwens weer vrijdag. Elke vrijdag post Niels dan op zijn blog 'Wilde ideeen & Nieuwe Muziek'. Weer volop interessante punten waaronder onderstaande flitsende samenvatting van de revolutie die social media op dit moment veroorzaken:
En aanvullend op vanochtend:
Het nummer 'Money for Nothing' van de Dire Straits. De eerste clip van MTV Europe waarin MTV zelf een belangrijke rol speelt.‘I want my, I want my MTV. I want my, I want my MTV.’
Dit is de originele clip waarvan Universal het helaas niet toestaat te embedden.
Bekijk hier de originele videoclip
En één van de bekendste MTV Europe VJ's ooit, namelijk Ray Cokes (ooit was Adam Curry ook VJ) in 'MTV Most Wanted':
Gegroet,
Fulco
Music, video and gaming everywhere
Al een aantal maanden is de muziek streaming service Spotify beschikbaar voor de PC en Mac. Doormiddel van een internet verbinding is het mogelijk om naar miljoenen tracks te luisteren op het werk, thuis of, als je gebruik maakt van UMTS of andere verbindingen op je laptop, voor onderweg. Een prima service die jammergenoeg in Nederland nog niet officieel te verkrijgen is.
Sinds kort is er in Amerika en een paar andere landen een app te verkrijgen waarbij je met je iPhone of Android met een 3G netwerk kan luisteren naar alle nummers die zij aanbieden. Naast Spotify heeft ook de muziekservice Rhapsody zoʼn app gepubliceerd. Is streaming de nieuwe manier om aan muziek te komen? Of zal dit maar een tijdelijke hype zijn van enkele bedrijven die denken met advertenties snel geld te kunnen verdienen. Het viel mij namelijk al op dat er tegenwoordig, zoals aangekondigd, visuele reclame in de gratis Spotify is verwerkt. Gelukkig maken ze nog geen gebruik van audio reclame tussen de nummers door, maar dat zal ook zeer snel komen ben ik bang.
Er zijn maar weinig bedrijven die met een streaming service een grote winst maken. Vaak komt dit door het gratis aanbieden van de service of het slecht neerzetten in de markt. Youtube is hier een goed voorbeeld van. De kosten die gepaard gaan met het aanbieden van de service zijn zo hoog dat het tot op heden nog steeds niet gelukt is om een grote winst uit de website te halen. Sinds een aantal maanden lijkt het dan ook wel of ze gedwongen zijn om reclame in de filmpjes te zetten. Speculaties over wat Youtube gaat doen om het tij te keren lopen uiteen over het verhuren van films tot het gebruik van spraakherkenning, project Gaudi, om advertenties beter aan te sluiten op het filmpje dat de gebruiker aan het kijken is.
Een ander voorbeeld is het opkomende project OnLive. Een streaming service waarbij de nieuwste games gespeeld kunnen worden zonder het gebruik van de nieuwste computer. Je streamt de beelden en het geluid naar je computer of tv en stuurt de gegevens van het toetsenbord, muis of controller terug naar de servers van OnLive. Een prestigieus project dat al in de beta fase is gegaan. Ook dit is in mijn ogen een project waarbij bedrijven een nieuwe kans krijgen om zich te profileren in de computerwereld.
Mocht het project aanslaan, dan zullen er goedkopere computers op de markt komen die
functioneren als terminal op een groot netwerk. Met daarop alle gegevens en programmaʼs die jezelf gebruikt. Naast het internet abonnement betaal je een maandelijks bedrag voor alles wat je binnenhaalt via streaming. De markt zal totaal vernieuwd worden en manier van het online bestaan zal op een gegeven moment zo veranderen dat bedrijven, bijvoorbeeld de muziek industrie, niet meer bang hoeven te zijn voor het misbruik of illegaal gebruik van content dat wordt gemaakt door verschillende artiesten of programmeurs.
Zelf ben ik voor illegaal downloaden, maar ik zie zeker wel toekomst in een gecontroleerde manier van internet gebruik. Laten we deze ontwikkelingen dan ook goed volgen om te kijken wat we hier uit kunnen halen.
- Geert Verhoef
Sinds kort is er in Amerika en een paar andere landen een app te verkrijgen waarbij je met je iPhone of Android met een 3G netwerk kan luisteren naar alle nummers die zij aanbieden. Naast Spotify heeft ook de muziekservice Rhapsody zoʼn app gepubliceerd. Is streaming de nieuwe manier om aan muziek te komen? Of zal dit maar een tijdelijke hype zijn van enkele bedrijven die denken met advertenties snel geld te kunnen verdienen. Het viel mij namelijk al op dat er tegenwoordig, zoals aangekondigd, visuele reclame in de gratis Spotify is verwerkt. Gelukkig maken ze nog geen gebruik van audio reclame tussen de nummers door, maar dat zal ook zeer snel komen ben ik bang.
Er zijn maar weinig bedrijven die met een streaming service een grote winst maken. Vaak komt dit door het gratis aanbieden van de service of het slecht neerzetten in de markt. Youtube is hier een goed voorbeeld van. De kosten die gepaard gaan met het aanbieden van de service zijn zo hoog dat het tot op heden nog steeds niet gelukt is om een grote winst uit de website te halen. Sinds een aantal maanden lijkt het dan ook wel of ze gedwongen zijn om reclame in de filmpjes te zetten. Speculaties over wat Youtube gaat doen om het tij te keren lopen uiteen over het verhuren van films tot het gebruik van spraakherkenning, project Gaudi, om advertenties beter aan te sluiten op het filmpje dat de gebruiker aan het kijken is.
Een ander voorbeeld is het opkomende project OnLive. Een streaming service waarbij de nieuwste games gespeeld kunnen worden zonder het gebruik van de nieuwste computer. Je streamt de beelden en het geluid naar je computer of tv en stuurt de gegevens van het toetsenbord, muis of controller terug naar de servers van OnLive. Een prestigieus project dat al in de beta fase is gegaan. Ook dit is in mijn ogen een project waarbij bedrijven een nieuwe kans krijgen om zich te profileren in de computerwereld.
Mocht het project aanslaan, dan zullen er goedkopere computers op de markt komen die
functioneren als terminal op een groot netwerk. Met daarop alle gegevens en programmaʼs die jezelf gebruikt. Naast het internet abonnement betaal je een maandelijks bedrag voor alles wat je binnenhaalt via streaming. De markt zal totaal vernieuwd worden en manier van het online bestaan zal op een gegeven moment zo veranderen dat bedrijven, bijvoorbeeld de muziek industrie, niet meer bang hoeven te zijn voor het misbruik of illegaal gebruik van content dat wordt gemaakt door verschillende artiesten of programmeurs.
Zelf ben ik voor illegaal downloaden, maar ik zie zeker wel toekomst in een gecontroleerde manier van internet gebruik. Laten we deze ontwikkelingen dan ook goed volgen om te kijken wat we hier uit kunnen halen.
- Geert Verhoef
RIP: A Remix Manifesto
Muziek is voor iedereen. Het kan worden gemaakt door iedereen, en worden beluisterd door iedereen. Muziek is divers en persoonlijk. Muziek komt niet uit het niets. Het komt ergens vandaan. Het is bij veel verschillende muziekstijlen ook uit te pluizen waar het vandaan komt. Wie waren de inspirators van de muzikanten? Wie heeft de muzikanten leren spelen? Naar welke muziek luisteren de muzikanten zelf? Rock- en popmuziek zou al lang uitgestorven als men inspiratie niet uit bands van vroeger zou mogen halen. Hoeveel rifjes kan je op de gitaar spelen zonder stukjes van andermans rifjes te gebruiken en combineren?
Neem nu een voorbeeld aan The Rolling Stones. Het nummer ‘The Last Time’ is gebaseerd op het liedje ‘This may be the last time’ van The Staple Singers. Dertig jaar later samplede The Verve een stukje van de orkestversie van het nummer voor hun liedje ‘Bittersweet Symphony. Wat gebeurde er? The Rolling Stones klaagden The Verve aan (voor iets wat ze zelf 30 jaar geleden hadden gedaan). Hierdoor moest The Verve al het geld wat ze aan ‘Bittersweet Symphony’ hadden verdiend aan de Stones geven. Later verkochten Mick en Keith het nummer aan Nike voor een reclame campagne. Bovenstaande klinkt mij in de oren als driedubbele diefstal. Nu kan je je afvragen of The Rolling Stones ooit succesvol waren geworden als ze geen inspiratie hadden mogen ontlenen van bijvoorbeeld The Staple Singers, Robert Johnson en talloze andere muzikanten. Maar desalniettemin vonden de Stones dat The Verve misbruik hadden gemaakt van iets wat zij als ‘eigen’ beschouwden. Ze waren bang om inkomsten mis te lopen. In mijn ogen is dit ‘claimgedrag’ uit de hand gelopen.
In de film RIP: A Remix Manifesto wordt op een begrijpelijke manier uitgelegd hoe ver de platenmaatschappijen gaan op het gebied van copyrights. De film gaat over Girl Talk, een dj die muziekcollages (oftewel mash-ups) maakt. Hij mixt materiaal van andere artiesten op zo’n manier samen, dat er een heel ander nummer ontstaat. Voor ieder normaal mens is hij een muzikant. Voor de wet is hij crimineel. Hij gebruikt namelijk de samples zonder toestemming van de rechthebbende. In het huidige tijdperk van het internet is het verlengde van ‘het lenen van kleine stukjes muziek van anderen’ piraterij. Oftwel het downloaden van complete albums, films of boeken. En hier is de scheidslijn vervaagd. Is het nu diefstal of inspiratie? De copyright wetten zijn vroeger namelijk in het leven geroepen om creativiteit te beschermen, en niet om creativiteit in de weg te staan. De film RIP: A Remix Manifesto is gratis te bekijken op www.ripremix.com. Let op! Beelden zijn zeer schokkend.
- Vincent Oosterveld
Neem nu een voorbeeld aan The Rolling Stones. Het nummer ‘The Last Time’ is gebaseerd op het liedje ‘This may be the last time’ van The Staple Singers. Dertig jaar later samplede The Verve een stukje van de orkestversie van het nummer voor hun liedje ‘Bittersweet Symphony. Wat gebeurde er? The Rolling Stones klaagden The Verve aan (voor iets wat ze zelf 30 jaar geleden hadden gedaan). Hierdoor moest The Verve al het geld wat ze aan ‘Bittersweet Symphony’ hadden verdiend aan de Stones geven. Later verkochten Mick en Keith het nummer aan Nike voor een reclame campagne. Bovenstaande klinkt mij in de oren als driedubbele diefstal. Nu kan je je afvragen of The Rolling Stones ooit succesvol waren geworden als ze geen inspiratie hadden mogen ontlenen van bijvoorbeeld The Staple Singers, Robert Johnson en talloze andere muzikanten. Maar desalniettemin vonden de Stones dat The Verve misbruik hadden gemaakt van iets wat zij als ‘eigen’ beschouwden. Ze waren bang om inkomsten mis te lopen. In mijn ogen is dit ‘claimgedrag’ uit de hand gelopen.
In de film RIP: A Remix Manifesto wordt op een begrijpelijke manier uitgelegd hoe ver de platenmaatschappijen gaan op het gebied van copyrights. De film gaat over Girl Talk, een dj die muziekcollages (oftewel mash-ups) maakt. Hij mixt materiaal van andere artiesten op zo’n manier samen, dat er een heel ander nummer ontstaat. Voor ieder normaal mens is hij een muzikant. Voor de wet is hij crimineel. Hij gebruikt namelijk de samples zonder toestemming van de rechthebbende. In het huidige tijdperk van het internet is het verlengde van ‘het lenen van kleine stukjes muziek van anderen’ piraterij. Oftwel het downloaden van complete albums, films of boeken. En hier is de scheidslijn vervaagd. Is het nu diefstal of inspiratie? De copyright wetten zijn vroeger namelijk in het leven geroepen om creativiteit te beschermen, en niet om creativiteit in de weg te staan. De film RIP: A Remix Manifesto is gratis te bekijken op www.ripremix.com. Let op! Beelden zijn zeer schokkend.
- Vincent Oosterveld
De hype rondom Michael Jackson
Helaas kwam op donderdag 25 juni 2009 het slechte nieuws naar buiten: Michael Jackson is overleden. Voordat het nieuws officieel werd bevestigd, werd er al veel over gespeculeerd. Veel fans verzamelde zich in Los Angeles zowel bij zijn tijdelijke huis als bij het ziekenhuis. Vanaf dat moment stond al het nieuws in het teken van Michael Jackson.
Grote popsterren, producers en platenmaatschappijen hadden niets anders dan lovende woorden over hem. Ze vonden het erg belangrijk en wilde maar wat graag zijn zegje doen over wat voor superartiest Michael Jackson was geweest, wat diegene ermee gemeen had en ‘That it’s just a waste that a big star like Michael Jackson is gone’.
Op MTV werd je ermee dood gegooid: “The life of Michael Jackson” die elke dag werd uitgezonden. Iedere ochtend kwamen de singles van Michael voorbij. En nu nog steeds zendt MTV ze uit, weliswaar in mindere mate. Hetgeen waar ik op doel is dat er voor zijn dood weinig tot geen aandacht aan hem werd besteed, en nu ineens in groten getale. Zowel logisch als onlogisch, maar waarom nu ineens wel? Hij stelde voor de meeste mensen weinig voor, voor zijn dood. Waarom moet hij nu ineens de hemel in geprezen worden?
Ook op straat werd veel gepraat over de dood van Michael Jackson. Maar als we gaan kijken naar de maanden/jaren voordat hij was overleden, dan werd er niets positief over hem gesproken. Hij werd beschreven als een zielig mannetje met het “Peter Pan-syndroom”, en hij is verschillende keren verdacht van kindermisbruik. Ook dat leverde alleen maar negatieve publiciteit.
De laatste jaren kampte Michael Jackson met grote schulden. Een oplossing daarvoor was het geven van de tour: ‘This is it’ met ongeveer 50 optredens. Nadat dit nieuws bekend werd gemaakt was er een run op het krijgen van een kaartje, iedereen wilde The King of Pop zien. Het zou een groot spektakel worden, aangezien hij sinds 2001 niet meer had opgetreden. Tijdens de live persconferentie die hij op 5 maart 2009 gaf, bracht hij het nieuws dat er nieuwe tour kwam en dat dit de allerlaatste zou zijn. De shows waren dan ook binnen no-time uitverkocht.
Afgelopen weekend werden de MTV awards in New York uitgereikt. Een deel van de awardshow stond in het teken van Michael Jackson. Madonna en Janet Jackson hebben een hulde gebracht aan de overleden popster. Madonna gaf het startschot voor de ceremonie. In een eerbetuiging noemde ‘The Queen of Pop’ Michael Jackson “een van de grootste talenten die de mensheid gekend heeft”. Ze voegde er aan toe: “Jackson gaf jullie niet enkel zin om te dansen, maar hij liet jullie ook geloven dat jullie konden vliegen. Lang leve de King!” Nummers werden gecoverd, een paar mooie danspasjes erbij en als kers op de taart: Janet die het nummer “Scream” (wat zij samen met haar broer heeft uitgebracht in 1995) uitvoerde. Iedereen die aanwezig was bij de awardshow ging staan, zong en danste mee. Wat een jeugdsentiment en wat vond iedereen het toch fantastisch dat Janet Jackson dát nummer zong als eerbetoon aan haar broer.
Grote popsterren, producers en platenmaatschappijen hadden niets anders dan lovende woorden over hem. Ze vonden het erg belangrijk en wilde maar wat graag zijn zegje doen over wat voor superartiest Michael Jackson was geweest, wat diegene ermee gemeen had en ‘That it’s just a waste that a big star like Michael Jackson is gone’.
Op MTV werd je ermee dood gegooid: “The life of Michael Jackson” die elke dag werd uitgezonden. Iedere ochtend kwamen de singles van Michael voorbij. En nu nog steeds zendt MTV ze uit, weliswaar in mindere mate. Hetgeen waar ik op doel is dat er voor zijn dood weinig tot geen aandacht aan hem werd besteed, en nu ineens in groten getale. Zowel logisch als onlogisch, maar waarom nu ineens wel? Hij stelde voor de meeste mensen weinig voor, voor zijn dood. Waarom moet hij nu ineens de hemel in geprezen worden?
Ook op straat werd veel gepraat over de dood van Michael Jackson. Maar als we gaan kijken naar de maanden/jaren voordat hij was overleden, dan werd er niets positief over hem gesproken. Hij werd beschreven als een zielig mannetje met het “Peter Pan-syndroom”, en hij is verschillende keren verdacht van kindermisbruik. Ook dat leverde alleen maar negatieve publiciteit.
De laatste jaren kampte Michael Jackson met grote schulden. Een oplossing daarvoor was het geven van de tour: ‘This is it’ met ongeveer 50 optredens. Nadat dit nieuws bekend werd gemaakt was er een run op het krijgen van een kaartje, iedereen wilde The King of Pop zien. Het zou een groot spektakel worden, aangezien hij sinds 2001 niet meer had opgetreden. Tijdens de live persconferentie die hij op 5 maart 2009 gaf, bracht hij het nieuws dat er nieuwe tour kwam en dat dit de allerlaatste zou zijn. De shows waren dan ook binnen no-time uitverkocht.
Afgelopen weekend werden de MTV awards in New York uitgereikt. Een deel van de awardshow stond in het teken van Michael Jackson. Madonna en Janet Jackson hebben een hulde gebracht aan de overleden popster. Madonna gaf het startschot voor de ceremonie. In een eerbetuiging noemde ‘The Queen of Pop’ Michael Jackson “een van de grootste talenten die de mensheid gekend heeft”. Ze voegde er aan toe: “Jackson gaf jullie niet enkel zin om te dansen, maar hij liet jullie ook geloven dat jullie konden vliegen. Lang leve de King!” Nummers werden gecoverd, een paar mooie danspasjes erbij en als kers op de taart: Janet die het nummer “Scream” (wat zij samen met haar broer heeft uitgebracht in 1995) uitvoerde. Iedereen die aanwezig was bij de awardshow ging staan, zong en danste mee. Wat een jeugdsentiment en wat vond iedereen het toch fantastisch dat Janet Jackson dát nummer zong als eerbetoon aan haar broer.
Nu ben ik zelf geen grote fan van Michael Jackson, nooit geweest eigenlijk maar wat hij deed was briljant. Als ik kijk naar mijn huisgenoot die al sinds zijn 5e ‘verslaafd’ is aan Michael Jackson: hij heeft alle cd’s/dvd’s, boeken en tijdschriften, en verschillende posters van hem in zijn bezit. Jarenlang werd hij voor de gek gehouden omdat hij fan was van Michael. En nu, sinds donderdag 25 juni 2009 staat heel de wereld op zijn kop: iedereen MOET een cd/dvd van Michael Jackson in zijn bezit hebben. Biografieën, boeken, posters, gadgets vliegen als warme broodjes over de toonbank. (zie hierboven foto van Nike die Michael Jackson-schoenen heeft gereleased vlak na zijn dood) Michael is nu ineens wél weer tof, en iedereen vindt zijn muziek nu wel goed (waar ik overigens ook aan twijfel)! Dit is toch te belachelijk voor woorden. Uitbuiten noem ik dit. Een man die al op jonge leeftijd is begonnen met het maken van muziek en daar behoorlijk goed in was. En (dat moet ook gezegd worden) hij heeft daar ook verschillende jaren profijt van gehad, maar werd de laatste jaren zo de grond in geboord. Nadat ‘The King of Pop’ is overleden, is dit hele mediacircus begonnen. Moet men als artiest tegenwoordig eerst maar doodgaan om volledig respect te krijgen? Be-la-che-lijk! Als Michael Jackson maar zo weinig voor de mensen betekende toentertijd, houdt dan alstublieft op met lovende woorden te geven over ‘The King of Pop’!
- Lotte Monfrooij
Cd-Sponsoring
Het is algemeen bekend dat de sterk dalende cd-verkoop de platenmaatschappijen een flinke koppijn hebben gezorgd. Eerdere pogingen met lokkertjes als extra content op het schijfje zelf, hebben het publiek niet teruggewonnen en men is massaal gaan downloaden. Nu lijkt het alsof er een enigszins creatieve manier gevonden is om toch uit de kosten te komen van de cd-productie.
Zo meldde De Telegraaf van 7 september j.l. dat Def Jam Records (Onderdeel van Univeral Music Group), voor het nieuwste album van Mariah Carey, een sponsordeal heeft gesloten met o.a. het verkeersbureau van de Bahama's en enkele cosmeticaproducenten. Op zich geen slecht idee, maar valt er echt nog wat te verdienen met cd-verkoop? En wat moet daar tegenover staan?
Def Jam biedt eigenlijk niet zo heel veel nieuws aan: Een cd met begeleidend boekje. Klein verschil is dat het boekje niet alleen cd-gerelateerde informatie zal bevatten, maar een mini-tijdschrift wordt mede-ontworpen door Elle. Net als Elle, zal het tijdschriftje veel lifestyle advertising bevatten die het Mariah-doelgroep wellicht zal aanspreken. Mode- en parfummerken, champagneproducenten en toerismebureaus hebben Def Jam de kosten van de cd-productie (naar verluidt zo'n 4,5 miljoen euro) bespaard. Dit zou betekenen dat Mariahs album voor een aantrekkelijk prijsje kan worden aangeboden en dat er ook aardig op te verdienen valt – iets wat tegenwoordig geen makkelijk prestatie lijkt te zijn. Mocht dit nu een bewezen succesformule worden, dan zal het waarschijnlijk als standaard businessmodel worden gebruikt binnen de platenindustrie.
Ik denk dat zo'n businessmodel voornamelijk voor de grote maatschappijen zal werken. Partnerschappen tussen deze maatschappijen en sponsors worden dan een bundeling van marketingkrachten. De exposure die zo'n artiest kan bieden is aantrekkelijk voor de sponsors en deze sponsors bieden de platenmaatschappijen de mogelijkheid om de cd op een andere plekken te verkopen (bijvoorbeeld in de parfumschappen in het geval van Mariah). Toch zie ik dit niet voor alle artiesten en muziekgenres werken, een artiest als Mariah Carey zal misschien geen probleem ondervinden met dit soort schaamteloze product placement, maar het zal niet bij iedereen passen. Sponsors met veel geld zijn op hun beurt op zoek naar hitlijstentoppers. Ook dient het publiek niet te worden onderschat: consumenten zijn veel kieskeuriger en gemakzuchtig geworden. Om 'The Future of Music' nog maar eens te citeren “The bottom line: customers do what they think is right for themselves, (…) The only thing that works is added value.' Een mini-glossy met de toevoeging van Elizabeth Arden kortingsbonnen zal niet ieder hart sneller doen kloppen.
Ik zie dit als een manier om de platenmaatschappijen de cd als tastbaar promotiemiddel iets langer in leven te laten houden. Het zal een merkgevoelige doelgroep aanspreken en populaire artiesten zullen hun gezicht makkelijk aan zulke campagnes kunnen lenen. De platenmaatschappijen zullen dan al te graag nog een laatste keer willen profiteren van de cd-verkoop van hun grootste artiesten. Hoe lang dit model in stand gehouden kan worden, hangt uiteindelijk af van de houdbaarheidsdatum van de aantrekkelijkheid van de cd als product zelf. Het is niet ondenkbaar dat zulke partnerschappen ook in digitale vorm verder ontwikkeld kunnen worden, maar op het net wordt iedereen al overspoeld met ongewenste reclame.
Persoonlijk zit mijn probleem met sponsoring in het nadelig effect op dat het op het imago van het artiest kan hebben. Dit zal niet iedereen storen natuurlijk, maar ik betwijfel of ik de enige ben die niet een beetje genoeg heeft van popsterren die je frisdrank, kleding en parfum proberen aan te smeren.
- Jenna Anderson
Zo meldde De Telegraaf van 7 september j.l. dat Def Jam Records (Onderdeel van Univeral Music Group), voor het nieuwste album van Mariah Carey, een sponsordeal heeft gesloten met o.a. het verkeersbureau van de Bahama's en enkele cosmeticaproducenten. Op zich geen slecht idee, maar valt er echt nog wat te verdienen met cd-verkoop? En wat moet daar tegenover staan?
Def Jam biedt eigenlijk niet zo heel veel nieuws aan: Een cd met begeleidend boekje. Klein verschil is dat het boekje niet alleen cd-gerelateerde informatie zal bevatten, maar een mini-tijdschrift wordt mede-ontworpen door Elle. Net als Elle, zal het tijdschriftje veel lifestyle advertising bevatten die het Mariah-doelgroep wellicht zal aanspreken. Mode- en parfummerken, champagneproducenten en toerismebureaus hebben Def Jam de kosten van de cd-productie (naar verluidt zo'n 4,5 miljoen euro) bespaard. Dit zou betekenen dat Mariahs album voor een aantrekkelijk prijsje kan worden aangeboden en dat er ook aardig op te verdienen valt – iets wat tegenwoordig geen makkelijk prestatie lijkt te zijn. Mocht dit nu een bewezen succesformule worden, dan zal het waarschijnlijk als standaard businessmodel worden gebruikt binnen de platenindustrie.
Ik denk dat zo'n businessmodel voornamelijk voor de grote maatschappijen zal werken. Partnerschappen tussen deze maatschappijen en sponsors worden dan een bundeling van marketingkrachten. De exposure die zo'n artiest kan bieden is aantrekkelijk voor de sponsors en deze sponsors bieden de platenmaatschappijen de mogelijkheid om de cd op een andere plekken te verkopen (bijvoorbeeld in de parfumschappen in het geval van Mariah). Toch zie ik dit niet voor alle artiesten en muziekgenres werken, een artiest als Mariah Carey zal misschien geen probleem ondervinden met dit soort schaamteloze product placement, maar het zal niet bij iedereen passen. Sponsors met veel geld zijn op hun beurt op zoek naar hitlijstentoppers. Ook dient het publiek niet te worden onderschat: consumenten zijn veel kieskeuriger en gemakzuchtig geworden. Om 'The Future of Music' nog maar eens te citeren “The bottom line: customers do what they think is right for themselves, (…) The only thing that works is added value.' Een mini-glossy met de toevoeging van Elizabeth Arden kortingsbonnen zal niet ieder hart sneller doen kloppen.
Ik zie dit als een manier om de platenmaatschappijen de cd als tastbaar promotiemiddel iets langer in leven te laten houden. Het zal een merkgevoelige doelgroep aanspreken en populaire artiesten zullen hun gezicht makkelijk aan zulke campagnes kunnen lenen. De platenmaatschappijen zullen dan al te graag nog een laatste keer willen profiteren van de cd-verkoop van hun grootste artiesten. Hoe lang dit model in stand gehouden kan worden, hangt uiteindelijk af van de houdbaarheidsdatum van de aantrekkelijkheid van de cd als product zelf. Het is niet ondenkbaar dat zulke partnerschappen ook in digitale vorm verder ontwikkeld kunnen worden, maar op het net wordt iedereen al overspoeld met ongewenste reclame.
Persoonlijk zit mijn probleem met sponsoring in het nadelig effect op dat het op het imago van het artiest kan hebben. Dit zal niet iedereen storen natuurlijk, maar ik betwijfel of ik de enige ben die niet een beetje genoeg heeft van popsterren die je frisdrank, kleding en parfum proberen aan te smeren.
- Jenna Anderson
vrijdag 4 september 2009
Nieuwe Ronde
Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Vanochtend zijn we begonnen met Muzieklandschap deel 2 met ondermeer de komende weken Grote Jongens & Boevenstreken, MTV, Boy- en Girlbands (En Britney), Excessen en Gekke Verhalen en de Napster Case. Vanochtend hebben we ondermeer al gekeken naar wat 'Grote Jongens' uit de Nederlandse muziekindustrie werkzaam bij diverse management- en bookings agencies.
David Geffen met Bill Clinton
Je kan ook HIER de Modulehandleiding voor Muzieklandschap 2 downloaden.
David Geffen met Bill Clinton
Je kan ook HIER de Modulehandleiding voor Muzieklandschap 2 downloaden.
vrijdag 15 mei 2009
Hallelujah
Hieronder een aantal bijzonder goede versies van dit prachtnummer, oorspronkelijk geschreven door Leonard Cohen. De mening over de uitvoering van Lisa (X-Factor) laat ik graag aan jullie over. Is het wellicht slim om vanuit marketingoogpunt een dusdanig bekend nummer als 1e single uit te brengen? Er zou wellicht toch al te weinig tijd zijn om een fatsoenlijke single uit te brengen die goed past binnen het plaatje van de nieuwbakken artiest?
Alexandra Burke was de winnares van de X Factor 2008 in de UK en daar brachten ze hetzelfde nummer ook direct op single uit. Deze stond snel op 1 in de Britse hitlijsten is tot dusver de snelstverkopende single download. Binnen anderhalve was het nummer 105,000 keer gedownload. Naar aanleiding van dit succes werd de Jeff Buckley versie opnieuw op single uitgebracht, wat uiteraard een meer dan geslaagde vorm is van slim omgaan met je back catalogus. Hij bleef steken op de nummer 2 positie in de hitlijsten, na de nodige inspanningen van een ieder om Jeff Buckley op 1 te krijgen.
* Rufus Wainwright met Martha Wainwright and Joan Wasser KIJK
* DE versie van Jeff Buckley KIJK
* Een viertal sterk Noorse zangers onder aanvoering van Kurt Nilsen, ooit de winnaar van World Idol. Meer dan 11 miljoen views op Youtube! Dat is nog meer dan de 10 miljoen (!) views van Jeff Buckley KIJK
* Een hele andere interpretatie van Il Divo. Des te leuker om wel even te bekijken KIJK
Er zijn nog volop andere versies te vinden.
Alexandra Burke was de winnares van de X Factor 2008 in de UK en daar brachten ze hetzelfde nummer ook direct op single uit. Deze stond snel op 1 in de Britse hitlijsten is tot dusver de snelstverkopende single download. Binnen anderhalve was het nummer 105,000 keer gedownload. Naar aanleiding van dit succes werd de Jeff Buckley versie opnieuw op single uitgebracht, wat uiteraard een meer dan geslaagde vorm is van slim omgaan met je back catalogus. Hij bleef steken op de nummer 2 positie in de hitlijsten, na de nodige inspanningen van een ieder om Jeff Buckley op 1 te krijgen.
* Rufus Wainwright met Martha Wainwright and Joan Wasser KIJK
* DE versie van Jeff Buckley KIJK
* Een viertal sterk Noorse zangers onder aanvoering van Kurt Nilsen, ooit de winnaar van World Idol. Meer dan 11 miljoen views op Youtube! Dat is nog meer dan de 10 miljoen (!) views van Jeff Buckley KIJK
* Een hele andere interpretatie van Il Divo. Des te leuker om wel even te bekijken KIJK
Er zijn nog volop andere versies te vinden.
You've Got To Read This...
Niels noemde het vanochtend al. Bob Lefsetz stuurde gisteravond een mail rond met in het onderwerp 'Read This': De Long Tail staat ook onder druk bij illegale downloads. Mensen zoeken wellicht minder individueel dan Anderson dacht.
Lees HIER het artikel van Andrew Orlowski ´Music Crackdown is bad for business´
Lees HIER het artikel van Andrew Orlowski ´Music Crackdown is bad for business´
woensdag 13 mei 2009
Betalen per song, of toch maar per maand
Met dank aan Pieter!
Na de Laptop Hunter ads waarin Microsoft de Mac neerzet als duur, haalt het bedrijf hetzelfde kunstje uit met de iPod en iTunes. In een nieuw reclamespotje legt Wes Moss (adviseur persoonlijke financiën, betaald door Microsoft) uit waarom het subscription model van de Zune Pass voordeliger is dan het kopen van muziek in de iTunes Store.
Om een 120GB iPod te vullen betaal je volgens Moss maar liefst 30.000 dollar. De Zune Pass daarentegen kost 15 dollar per maand en daarmee is de iPod eveneens gevuld. Je bezit de muziek echter niet zelf: om te kunnen blijven luisteren zul je moeten blijven betalen.
Na de Laptop Hunter ads waarin Microsoft de Mac neerzet als duur, haalt het bedrijf hetzelfde kunstje uit met de iPod en iTunes. In een nieuw reclamespotje legt Wes Moss (adviseur persoonlijke financiën, betaald door Microsoft) uit waarom het subscription model van de Zune Pass voordeliger is dan het kopen van muziek in de iTunes Store.
Om een 120GB iPod te vullen betaal je volgens Moss maar liefst 30.000 dollar. De Zune Pass daarentegen kost 15 dollar per maand en daarmee is de iPod eveneens gevuld. Je bezit de muziek echter niet zelf: om te kunnen blijven luisteren zul je moeten blijven betalen.
dinsdag 5 mei 2009
The Long Tail (slot)
Onderzoeker Willem-Jan Prenger filosofeert vrijblijvend over The Long Tail: "Afgezien van de oplaaiende controverse of deze wel of niet bestaat, is duidelijk dat het verwerven van muziek, producten en productinformatie over verschillende - slecht waar te nemen - kanalen verloopt. De aankoopstatistieken van iTunes of Bol.com zijn maar een deel van de consumptie en uitwisseling van muziek. Het topje van de ijsberg mijns inziens. Ik zou de volgende stelling willen poneren: door deze multi-channel mogelijkheden om muziek te vinden en verkrijgen (en dat betekent niet altijd kopen...) neemt de smaakhorizon van veel mensen toe. Stel nu dat iemand houdt van artiest X, 5% van X koopt en de rest van zijn muziek krijgt of downloadt. En stel nu dat iemand door deze horizonverbreding, door social networks, maar ook Last.fm en andere tagging-achtige communities, naast X ook Y en Z leuk gaat vinden. En ook daar 5% van koopt. Dan heeft hij per saldo meer uitgegeven aan muziek!"
Tot zover "een uit de losse pols geschoten antwoord", aldus Willem-Jan. "Weinig wetenschappelijk wellicht, maar ik vind het onderwerp te intrigerend om er niet op de reageren." Dank voor je persoonlijke maar niet minder interessante bijdrage, Willem-Jan. Wie nog verder wil lezen verwijs ik graag naar het artikel van Sander Limonard op Frankwatching, waarin hij ingaat op voorwaarden voor een haalbaar Long Tail businessmodel.
Dat zou machtig mooi zijn, Willem-Jan!
Sander Limonard is onderzoeker bij TNO en één van de auteurs van het onderzoeksrapport over de economische en culturele gevolgen van file sharing voor muziek, film en games. Dit rapport werd op Noorderslag '09 aan OCW-minister Plasterk gepresenteerd. Erwin haalt een paar interessante citaten uit dat rapport en weblogger Marie-José Klaver van NRC schrijft er ook over (Wouter Rutten van de NVPI wist niet hoe snel hij moest reageren!). Sander zegt over The Long Tail en de horizonverbreding die Willem-Jan suggereert: "HET artikel op dit gebied is wat mij betreft dat van Anita Elberse, die ook in discussie gaat met Chris Anderson [= de auteur en 'uitvinder' van The Long Tail. Het artikel waar Sander naar verwijst is van Harvard Business Review en helaas niet vrij toegankelijk]. Eén van de conclusies: sociale aanbevelingen zijn niet de drijvende kracht achter marketing van niches. Het zijn vooral de partijen die het grote publiek bedienen, die mensen vanuit de 'head' de 'tail' insturen: eerst de video op MTV ontdekken, daarna op YouTube zelf on-demand bekijken." Norbert heeft dus toch gelijk?
Sander Limonard is onderzoeker bij TNO en één van de auteurs van het onderzoeksrapport over de economische en culturele gevolgen van file sharing voor muziek, film en games. Dit rapport werd op Noorderslag '09 aan OCW-minister Plasterk gepresenteerd. Erwin haalt een paar interessante citaten uit dat rapport en weblogger Marie-José Klaver van NRC schrijft er ook over (Wouter Rutten van de NVPI wist niet hoe snel hij moest reageren!). Sander zegt over The Long Tail en de horizonverbreding die Willem-Jan suggereert: "HET artikel op dit gebied is wat mij betreft dat van Anita Elberse, die ook in discussie gaat met Chris Anderson [= de auteur en 'uitvinder' van The Long Tail. Het artikel waar Sander naar verwijst is van Harvard Business Review en helaas niet vrij toegankelijk]. Eén van de conclusies: sociale aanbevelingen zijn niet de drijvende kracht achter marketing van niches. Het zijn vooral de partijen die het grote publiek bedienen, die mensen vanuit de 'head' de 'tail' insturen: eerst de video op MTV ontdekken, daarna op YouTube zelf on-demand bekijken." Norbert heeft dus toch gelijk?
Willem-Jan signaleert in zijn ogen iets belangrijkers: "De ethiek onder jongeren als het gaat om het betalen voor content en hoe dat zich ontwikkelt. Opvallend is dat zowel iTunes als de App-store voor de iPhone [zie deze serie posts over apps op EHPO] laten zien dat er behoorlijke omzetten gegenereerd kunnen worden. Wat ze gemeen hebben is het relatief lage prijspeil per eenheid. Er wordt gediscussieerd of €0,99 per track teveel of te weinig is, maar in vergelijking met een CD van €20 is het een laagdrempeliger medium. Gevoegd bij de laagdrempelige omgeving waarin je het enorme aanbod kunt aanboren lijkt het een businessmodel dat goed werkt. Apple heeft hetzelfde model losgelaten op software verkoop voor hun iPhone en ook in dat systeem, waar het prijspeil van kleine applicaties ligt tussen €0,79 en ± €7,99 en veel ook gratis is, wordt enorm veel gedownload. Hoewel het 'kleine' applicaties betreft, is het een heel ander prijspeil dan de gemiddelde shareware ($15 - $50).
Consumenten en zeker jongeren raken gewend aan de toegankelijkheid van een heel breed assortiment en lijken bij micro unit prices bereid tot betalen, al is het een klein percentage van hun totale collectie. Ik ben benieuwd wat er gebeurt als door piraterij een voor hen merkbaar negatief effect op het aanbod ontstaat. Binnen een heel andere context ken ik een niche markt van games die bij software-ontwikkelaars uit de gratie was geraakt (hoge kosten, kleine markt). Nieuwe producten die nu ontwikkeld worden voor die niche worden gretig gekocht door die community, vooral uit 'sponsor-overwegingen'. Sommigen kopen het product zelfs meer dan eens; zij voelen de verantwoordelijkheid om als koper bij te dragen aan de continuïteit van dat kwetsbare marktsegment! Op fora wordt dit expliciet geventileerd en tot groepsnorm verheven." Herkenbaar, op eerdergenoemde iDisk die ik deel met zo'n 70 mensen is dat ook de norm. Dit voorbeeld van Kyteman sluit daar ook bij aan. Vraag is even hoeveel bezoekers zich daar aan houden... Willem -Jan vervolgt: "Nogmaals, ik weet te weinig van de muziekindustrie om een parallel te kunnen trekken, maar kan me voorstellen dat een dergelijke ethiek zich onder muziekliefhebbers kan ontwikkelen als hun favoriete genre, ster of stijl dreigt te verdwijnen als gevolg van piraterij en dalende inkomsten."
Consumenten en zeker jongeren raken gewend aan de toegankelijkheid van een heel breed assortiment en lijken bij micro unit prices bereid tot betalen, al is het een klein percentage van hun totale collectie. Ik ben benieuwd wat er gebeurt als door piraterij een voor hen merkbaar negatief effect op het aanbod ontstaat. Binnen een heel andere context ken ik een niche markt van games die bij software-ontwikkelaars uit de gratie was geraakt (hoge kosten, kleine markt). Nieuwe producten die nu ontwikkeld worden voor die niche worden gretig gekocht door die community, vooral uit 'sponsor-overwegingen'. Sommigen kopen het product zelfs meer dan eens; zij voelen de verantwoordelijkheid om als koper bij te dragen aan de continuïteit van dat kwetsbare marktsegment! Op fora wordt dit expliciet geventileerd en tot groepsnorm verheven." Herkenbaar, op eerdergenoemde iDisk die ik deel met zo'n 70 mensen is dat ook de norm. Dit voorbeeld van Kyteman sluit daar ook bij aan. Vraag is even hoeveel bezoekers zich daar aan houden... Willem -Jan vervolgt: "Nogmaals, ik weet te weinig van de muziekindustrie om een parallel te kunnen trekken, maar kan me voorstellen dat een dergelijke ethiek zich onder muziekliefhebbers kan ontwikkelen als hun favoriete genre, ster of stijl dreigt te verdwijnen als gevolg van piraterij en dalende inkomsten."
Tot zover "een uit de losse pols geschoten antwoord", aldus Willem-Jan. "Weinig wetenschappelijk wellicht, maar ik vind het onderwerp te intrigerend om er niet op de reageren." Dank voor je persoonlijke maar niet minder interessante bijdrage, Willem-Jan. Wie nog verder wil lezen verwijs ik graag naar het artikel van Sander Limonard op Frankwatching, waarin hij ingaat op voorwaarden voor een haalbaar Long Tail businessmodel.
The Long Tail (7)
The Long Tail: we raken er niet over uitgepraat! Directe aanleiding voor Deel 7 in deze serie is het bericht op Wired dat The Long Tail tóch lijkt te bestaan. Tenminste, dat zegt Madeleine Milne van eMusic, een in onafhankelijke en DRM-vrije muziek gespecialiseerde site. Met meer dan 5 miljoen tracks in haar winkel lijkt Madeleine recht van spreken te hebben en haar uitspraken staan volstrekt haaks op het eerdergenoemde onderzoek: ze beweert dat 75% van haar catalogus minimaal 1 keer over de digitale toonbank ging en zegt dat dat vooral komt doordat eMusic geen standaard Top 40-materiaal verkoopt, de bezoeker informeert met zinnig redactioneel commentaar en gebruik maakt van verregaande Web 2.0-technieken. "eMusic is the long tail", aldus Madeleine.
Boeiend! Onderzoeker Willem-Jan Prenger weet naar eigen zeggen niet veel van de muziekindustrie en de (online) verkoop van muziek, maar vindt de discussie over The Long Tail uiterst boeiend. Hij reduceert het belang van zijn bijdrage direct: "Ik ben gespecialiseerd in de relatie tussen jongeren, mediagebruik en de impact die dat heeft op hun leergedrag. Dat raakt aan overig gedrag, maar zaken als muziekconsumptie en bestedingspatronen zijn niet de kern van wat ik zoek en vind bij mijn onderzoek. Ik waag me dan ook niet in de Long-Taildiscussie over businessmodellen in de muziekindustrie en veranderende distributiemodellen. Als ik me in de stijd meng, zit dat meer op theorette- dan op theorie-niveau :-)."
Theorette is prima wat mij betreft, Willem-Jan! Hij vertelt vanmiddag, in het laatste deel van deze serie, verder.
maandag 4 mei 2009
The Long Tail (6)
Afgelopen vrijdag liet ik een volstrekt niet-representatieve steekproef uit de iTunes Store zien. Ik focuste op signalen die wijzen op het bestaan van The Long Tail. Die zie ik ook buiten internet. Kijk bijvoorbeeld naar de Sony's displays bij Albert Heyn en andere ketens: €5 voor Simon & Garfunkel, Terence Trent D'Arby en meer oude titels. Een typische Long Tail-winkelier bevestigt ook naar mij hoe lang die staart is. Haar ervaring is bovendien dat de kosten voor het digitaliseren en online zetten van backcatalogus vrij laag zijn (in tegenstelling tot wat Norbert zegt) en de marges op digitaal produkt hoog. En die marges worden alleen maar beter:
(via). Dit geloof je toch niet?! Ken jij een branche waar de prijzen OMHOOG gaan als de verkopen DALEN?
Eenmaal gedigitaliseerd en online gezet start het verdienen. Ik weet inmiddels wat je van iTunes ontvangt [dankzij] en ken grofweg de marges bij major platenmaatschappijen: na aftrek van overheadkosten houden ze meer dan het dubbele over in vergelijking met CD's. Afgelopen vrijdag en vandaag blijkt dat een interessant deel van die digitale verkopen Long Tail-product is: backcatalogus waarop de kosten al lang en breed zijn terug verdiend. Of pak een alternatieve act, repertoire dat volgens Atze zou moeten profiteren van The Long Tail: Fleet Foxes. Begin januari Single van de Week bij iTunes (dus gratis), door critici onthaald als misschien wel het beste album van vorig jaar, album in de aanbieding bij iTunes en daardoor in de Top 10:
Vrijdag zag je dat dit prachtige album nog steeds in iTunes' Top 30 stond. Sabrina Starke staat in bovenstaande lijst weer op #1 omdat ze begin januari uitgebreid in NOVA zat. De consument weet de weg naar digitale muziek blijkbaar steeds makkelijker te vinden.
Samenvattend: ik geloof Norbert Plantinga als hij zegt dat Universals verkopen nog steeds gekenmerkt worden door de 80/20-regel. Hij ziet de Long Tail naar eigen zeggen (nog) niet terug in zijn verkoopsysteem. Maar daarnaast geloof ik dat er onder bepaalde omstandigheden, voor bepaalde genres en artiesten of gezien vanuit het brede perspectief van een winkel als Bol.com of iTunes geld verdiend kan worden in The Long Tail. Dat wordt mij ook bevestigd van diverse kanten. Of neem het voorbeeld dat ik noemde in Revu: de gothic rockband uit Barneveld, met een zanger met een houten poot. In 1996 wist hij misschien 2 dorpsbewoners te overtuigen van zijn muziek, nu kan hij wereldwijd een absolute Ster worden in zijn niche. Zonder dat jij en ik dat merken. En door de kosten laag te houden en creatief gebruik te maken van de mogelijkheden die internet biedt geloof ik dat de individuele muzikant daar een boterham mee kan verdienen. Misschien (nog) geen dikbelegde op korte termijn, maar wie weet wat de toekomst brengt als hij zijn fans structureel blijft overtuigen van zijn muziek? Veel hangt af vanuit welk standpunt je kijkt: voor Norbert bestaat The Long Tail nog niet (maar hij sluit 'em ook niet uit), voor bands en individuele muzikanten wordt de staart steeds reëeler. Geen vetpot, maar wel een bescheiden inkomen dat er 10 jaar geleden niet was. En digitale ontwikkelingen zijn de komende jaren op z'n zachtst gezegd niet in het nadeel van die trend.
Ik heb een aantal heuse wetenschappers (drs.!) ook gevraagd om hun visie op de controverse rond The Long Tail en bovenstaande theorette. Daarover morgen meer.
Opdracht
Jullie begeven je momenteel in de ongekende luxe die vakantie heet. Ik begreep van enkele van jullie dat KEWEB ook met vakantie is, en daarom voor alle zekerheid nog maar eens de opdracht die ik graag uiterlijk a.s. woensdag 6 mei voor 13.00 uur in mijn mailbox ontvang.
Opdracht: Lees hoofdstukken 4, 5 en 7 uit ‘The Future of Music’.
Studenten die serieus een carrière in de muziekindustrie ambiëren en/of geïnteresseerd zijn in relevante ontwikkelingen en de belangrijkste nieuwe ideeën voor de moderne muziekindustrie kunnen het hele boek lezen.
Stel 2-3 A4tjes op waarin je formuleert waar en hoe de afgelopen jaren veranderingen hadden moeten plaatsvinden in de muziekindustrie en hoe volgens jou de ‘traditionele muziekmaatschappijen’ de noodzakelijke verandering kunnen maken in de komende jaren. Zoek hierbij ‘best practices’ van bedrijven/initiatieven die volgens jou al de juiste weg hebben ingeslagen. Tevens ben ik benieuwd naar de rol die je voor jezelf hierin ziet weggelegd als ondernemer (manager, boeker etc.).Geen spel- of stijlfouten aub!
Opdracht: Lees hoofdstukken 4, 5 en 7 uit ‘The Future of Music’.
Studenten die serieus een carrière in de muziekindustrie ambiëren en/of geïnteresseerd zijn in relevante ontwikkelingen en de belangrijkste nieuwe ideeën voor de moderne muziekindustrie kunnen het hele boek lezen.
Stel 2-3 A4tjes op waarin je formuleert waar en hoe de afgelopen jaren veranderingen hadden moeten plaatsvinden in de muziekindustrie en hoe volgens jou de ‘traditionele muziekmaatschappijen’ de noodzakelijke verandering kunnen maken in de komende jaren. Zoek hierbij ‘best practices’ van bedrijven/initiatieven die volgens jou al de juiste weg hebben ingeslagen. Tevens ben ik benieuwd naar de rol die je voor jezelf hierin ziet weggelegd als ondernemer (manager, boeker etc.).Geen spel- of stijlfouten aub!
Zappa
"Rock journalism is people who can't write interviewing people who can't talk for people who can't read"
"Art is making something out of nothing and selling it"
- Frank Zappa
"Art is making something out of nothing and selling it"
- Frank Zappa
LinkedIn groeit
Het bereik van de zakelijke profielensite LinkedIn in Nederland groeide afgelopen zes maanden met 70 procent. Dat blijkt uit de Stir-cijfers van de periode september 2008 tot en met maart 2009. In de laatste maanden van vorig jaar was het bereik van LinkedIn stabiel op iets meer dan 4 procent. Sinds de jaarwisseling is er sprake van een duidelijke groei. De exacte reden is niet aan te geven.
Het aantal geregistreerde leden in Nederland groeide van november 2008 tot begin mei 2009 met 213.690. Omgerekend gaat het om een kleine 40.000 nieuwe leden per maand. Hebben jullie je al aangemeld bij LinkedIn? Hier vind je de mijne.
Het aantal geregistreerde leden in Nederland groeide van november 2008 tot begin mei 2009 met 213.690. Omgerekend gaat het om een kleine 40.000 nieuwe leden per maand. Hebben jullie je al aangemeld bij LinkedIn? Hier vind je de mijne.
vrijdag 1 mei 2009
The Long Tail (5)
Deze week een serie posts over het al dan niet bestaan van The Long Tail. En als-ie bestaat, of je er geld mee kunt verdienen? Van de kant van typische Long Tail-winkels als iTunes en Bol.com of muziekmaatschappijen V2 en EMI blijft het stil. Maar het Muzieklandschap-blog is niet voor 1 gat te vangen...
Ik heb wat online 'onderzoek' verricht (disclaimer: zo subjectief als de pest!) en ook mijn licht opgestoken bij verschillende ervaringsdeskundigen: mensen die kunnen kijken in de digitale magazijnen van typische Long Tail-winkels of zelf een uitgebreide catalogus muziek beheren en over een langere periode zien wat wel en niet verkoopt.
Om met dat 'onderzoek' te beginnen, kijk mee naar iTunes' Album Top 100 van zondag 11 januari 2009, rond 22u:
En even verderop:
Opvallend zijn de relatief hoge noteringen van oud repertoire van ABBA, Supertramp en een 35 jaar oude klassieker van Pink Floyd: allemaal in de Top 30. Ook in de Top 100: een oud live album van Robbie Williams, zijn grootste hits verzameld en die van Bruce Springsteen, Frank Sinatra en Barry White. En die noteringen lijken geen incident: de meeste titels heb ik een paar dagen eerder ook in iTunes' albumlijst zien staan.
iTunes' singlelijst van dezelfde periode laat een vergelijkbaar beeld zien. De Top 25 zijn actuele hits, daarboven veel ouder repertoire:
Woody Guthrie, klassiekers van Led Zeppelin, The Eagles en oude hits van Snow Patrol, Jan Smit, The Farm en Coldplay: allemaal in de Top 50. Wedden dat Last Christmas de hele maand december Top 10 stond? Feit is dus dat oud hitrepertoire, zodra het is gedigitaliseerd, blijft doorverkopen. In de officiële, gepubliceerde hitlijsten worden deze oude titels doorgaans gefilterd en verplaatst naar een speciale backcatalogus-lijst. Dat voorkomt dat de hitlijst met recente albums vol oud repertoire staat.
Maandag meer onderzoek en meningen. Fijn weekend!
donderdag 30 april 2009
The Long Tail (4)
Beetje bijgekomen van Koninginnenacht?
3VOOR12's Atze de Vrieze reageerde gisteren op de eerste post in deze serie. Hij vervolgt: "Dat de Long Tail bestaat, daar twijfel ik niet aan [check bijvoorbeeld de opvallende kijk- en bezoekcijfers die Erwin Blom over 3VOOR12 noemt. Hier cijfers over 2008]. Of het werkt als economisch model, daar ben ik nog niet zo zeker van. Dat mensen consumeren volgens dit model, dat zeker. Die fijne illegale community waar je alle backcatalogi kan vinden die er zijn, blogs, de eenvoudige toegang tot buitenlandse media en internetradio, de 3VOOR12 Luisterpaal. Zelfs de iDisk vol muziek die je deelt met vrienden is er een voorbeeld van. Je kunt als gebruiker alle muziek horen die vroeger nooit de playlist haalde op de radio. Een groot deel van de gebruikers luistert nog steeds - of ik moet zeggen weer - naar de ouderwetse radio, die echt niet gaat verdwijnen. Het gros van de mensen verdiept zich net zo veel in muziek als ik in films. Maar een fanatieke groep maakt wel degelijk gebruik van al die nieuwe mogelijkheden. Ik heb persoonlijk nog nooit zoveel nieuwe muziek gehoord als afgelopen jaar. En dat komt niet doordat het allemaal automatisch op onze redactie belandt. Dat geldt namelijk maar voor de helft...".
Heel herkenbaar dit. Zo haal ik zojuist ruim 350 nieuwe tracks binnen (samen 2,4 Gb), het meeste via een iDisk die ik deel met zo'n 70 mensen, gebookmarkte blogs en The Hype Machine. Last.fm houdt bij wat de helft van die iDiskers draait. Daarnaast besteed ik zo'n €100 per maand (en vaak meer) aan CD's, vinyl en downloads. En voor alle duidelijkheid: die iDisk en The Hype Machine zijn geen gemiste verkopen! Ik heb simpelweg meer interesse in muziek dan geld en behoor tot de mensen, zoals Andrew dat zo mooi zegt, "who's appetite for music is voracious". Gulzig inderdaad.
En Atze is dat ook: "Alles wat ik hoor kan iedere fanatieke muziekliefhebber horen. Gratis. Wil-ie het ook kopen? Nee, natuurlijk niet. Dat kan niet eens. Veel te duur: €1 per liedje of €15 voor een CD. Vul daar je 80 Gb maar eens mee! Of je externe harde schijf van Media Markt: 500 Gb voor €100. Dat is met een hoge bitrate nog steeds ongeveer 100.000 liedjes. Honderdduizend liedjes! Dat is meer dan je in een jaar kunt beluisteren. Je downloadt dus niet alleen het nieuwe album van AC/DC, maar ook de complete catalogus, voor áls je op een dag zin hebt om Back In Black een keer op te zetten. Niet te betalen natuurlijk. Dus koop je wellicht, omdat je geweten je dat influistert, de mooiste platen van het jaar. En dat zijn toch die platen waar iedereen het over heeft. Elbow. En Vampire Weekend. En Fleet Foxes. Want die waren nu eenmaal het best in 2008."
Die 3 platen heb ik braaf aangeschaft, Atze (...en Universal en V2). En 70+ iDisk-vrienden afgelopen jaar minstens 3 keer gemaild hoe briljant The Seldom Seen Kid is. Ik heb even gecheckt: zo'n 12 iDisk-ers hebben 'em daadwerkelijk gekocht (de CD, of gedownload bij iTunes), voor zichzelf of voor anderen. Dat is ruim 16%, geen verkeerde score. Eén iemand antwoordde: "Elbow en Bon Iver waren langs mij heen gegaan omdat ik te druk was met mijn absolute #1, TV On The Radio. Beiden heb ik in de Kerstvakantie gekocht om de Top 5 compleet op CD te hebben." Lang leve internet, sociale media, communities, Apple en The Long Tail!
"De Long Tail in het boek van Chris Anderson beweegt zich nog vooral rond de zoeksystemen en de tools die sites als Amazon bieden, maar het gemak waarmee je overal aan kunt komen buiten de grote legale spelers om speelt een cruciale rol. En hoe hard de RIAA en Brein ook proberen, die ontwikkeling is niet meer te stoppen."
Dank voor je uitgebreide reactie, Atze. Morgen op dit blog: ervaringen van wat Long Tail-muziekretailers.
woensdag 29 april 2009
The Long Tail (3)
Redacteur Atze de Vrieze van VPRO's 3VOOR12 reageerde per mail op het stuk van gisteren. Interessant genoeg om integraal te plaatsen, later deze week gevolgd door reacties van een paar andere relevante partijen:
"Boeiend stuk over de Long Tail, Niels. Ik ben met je eens dat de berichtgeving wat te gemakkelijk was. Wel een opmerking bij jouw stuk: de firma Universal is een opmerkelijke partij om bij te checken of de Long Tail werkt, omdat dat nu juist de partij is die het grootste deel van die 20% hits in handen heeft. Logisch dat ze daar ook veruit het meest op focussen. Interessantere verhalen vind je wellicht bij Bol.com en iTunes, die je al noemt, maar vooral ook bij kleine platenmaatschappijen. Bijvoorbeeld V2, dat afgelopen jaar alle hits had in de alternatieve muziek, het economisch interessantste deel van de Long Tail. Kun je leven op de liefjes van critici, zoals Vampire Weekend, Fleet Foxes en TV On The Radio, nu die veel toegankelijker geworden zijn voor het brede publiek? Of De Konkurrent, wiens grootste hits dit jaar de EP en het oude album van Antony waren, maar dat wel aan de onderkant steeds meer labels opzuigt, een enorme backcatalogus vertegenwoordigt en beweert gezond te zijn."
Atze merkt terecht op dat kleinere en gespecialiseerde maatschappijen als V2 en De Konkurrent (in theorie) relatief meer zouden moeten profiteren van de Long Tail. Echter, naast 20% van de actuele hits vertegenwoordigt 's wereld grootste muziekmaatschappij Universal ruim 60 jaar 'oude muziek' in hun catalogus. En backcatalogus zit in de Long Tail, niet in die 20% hits. Uit eigen ervaring weet ik bijvoorbeeld dat de 3 geniale albums van Nick Drake gestaag doorverkochten bij Universal. Ik meen me zelfs te herinneren dat na de eerste TV-uitzending van die briljante documentaire binnen een maand zo'n 5.000 albums werden verkocht. Dat is al snel €25.000 Long Tail-omzet! Gevonden geld, want de kosten van die albums zijn al lang en breed terugverdiend. Nog een sterk voorbeeld zagen we eergisteren: Sony BMG bracht afgelopen jaar namelijk de bestverkochte titel van Concerto uit. Een album uit 1977, verkoopprijs €20, dat bij Concerto dus meer verkocht dan beide Amy's, Marco, Coldplay en Duffy [peildatum: september '08]!
Atze van 3VOOR12 vertelt morgen verder.
Bloggerdeblog (3)
Is muziek gratis? Door Jovanka Stoimenovski
Afgelopen week zijn de mannen van The Piratebay dan eindelijk veroordeeld. Goed, dat heeft nog niet direct consequenties want ze gaan nog in hoger beroep, maar het geeft wel een sterk signaal naar andere soortgelijke sites. De vraag is alleen; helpt dit iets? Als het al lukt om The Piratebay uit de lucht te krijgen, staat de volgende site alweer klaar om de nummer één positie over te nemen.
We kunnen ongeveer zeggen dat dit kat en muis spel ergens rond Napster is begonnen en nog door zal gaan zolang internet nog 'vrij' te betreden is zonder te veel overheid bemoeienissen. Dus waarom blijft de muziekindustrie zo hard vasthouden aan het bestaande businessmodel? Waarom ligt de focus zo veel op de niet betalende consument, in plaats van de betalende consument. Waarom grijpt de industrie niet de mogelijkheden aan van digitale distributie en alle voordelen die hiermee gebracht worden?
Daar zijn een paar redenen voor. Ten eerste moet er veel geïnvesteerd worden in vernieuwing en die investeringen kosten geld en tijd terwijl het model zich nog niet compleet bewezen heeft. De grote platenmaatschappijen blijven toch gewoon miljarden-bedrijven met aandeelhouders en investeerders en in deze situatie blijven platenmaatschappijen gewoon proberen de winsten te behouden. Ook al gaan ze dan keihard tegen de gedachte in die op dit moment heerst bij de consument, zeker bij de consument die geboren is rond het internettijdperk:
Muziek is gratis en van ons allemaal.
Maar is deze gedachte zo juist? De visie van platenmaatschappijen was dat zij zelf de muziek bezitten en dat de consument slechts een licentie koopt om de muziek te beluisteren. Voor de consument voelde het alsof zij zelf de muziek bezit omdat er ook een drager en hoes bij werd geleverd. Maar sinds het digitale tijdperk is het mogelijk data uit te wisselen zonder deze fysieke drager.
Deze technische mogelijkheden hebben veroorzaakt dat muziek niet meer is dan een stukje code. Het voelt (nog steeds) enorm bevredigend een plaat te kopen. Maar een album op iTunes kopen voelt toch een stuk minder goed. Je koopt data die je ook gratis kan binnenhalen en het enige waarvoor je dus betaalt is voor respect en niet meer voor de drager. En dat is nu het probleem. Er zullen weinig mensen te vinden zijn die respect hebben voor platenmaatschappijen en hun aandeelhouders. Mensen zullen best wel bereid zijn de artiest te supporten, maar een groot label is toch een anoniemer geheel waar je ergens op de berg een tientje erbij legt.
Maar wat is de weg die een jong label moet ingaan? Hoe kan een nieuwkomer de valkuilen vermijden waar de grote labels nu zo in vast zitten? Ten eerste moet een label klein blijven en een duidelijk geluid uitdragen om zo niet een anoniem groot bedrijf te worden. Het is gewoon verleden tijd dat labels keihard kunnen cashen op één enkele hit en er moet gekeken worden naar andere inkomstenbronnen. Dit kan merchandise zijn maar natuurlijk ook de concerten die een label kan organiseren.
Ergens is dit allemaal wel een beetje scheef. De technische vernieuwingen gaan ervoor zorgen dat echte studioartiesten en studiobands moeten gaan optreden. Dit zorgt er ook voor dat grotere studio's met goede apparatuur steeds meer verdwijnen en dat artiesten steeds meer zelf opnametechnieken moeten gaan beheersen.
En hoe zal dit gaan bij andere media? Films, software en games hebben niet de mogelijkheid direct naar de mensen te gaan en op te treden. Dat zijn allemaal grote projecten met veel mensen achter de schermen. In games wordt er nu, in kleine mate, geëxperimenteerd met het 'ingame adverteren'. Dit is op dit moment echter nog een grote taboe. Je wilt immers niet door reclame gestoord worden als je een game speelt. Bij software en games wordt ook heftig geëxperimenteerd met allerlei anti-kopieer maatregelen. Dit zijn wel zaken waarbij de betalende consument weer erg veel nadeel ondervindt. Vandaar ook dat steeds meer game ontwikkelaars spellen alleen voor spelcomputers uitbrengen omdat het gemak voor de betalende consument hoog ligt en er niet makkelijk gekopieerd kan worden. Bij software heb je weer andere kanten. De ene kant is erg specialistische software waar veel geld voor gevraagd wordt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Photoshop. Daar is dan het bedrijfsleven voor die deze software betaalt. Aan de andere kant zie je steeds meer opensource programma's komen voor consumenten of software met advertenties.
Bij film is dit weer heel anders. Film is een veel makkelijker te kopiëren medium en de grote filmhuizen zullen zich steeds technisch weer moeten gaan vernieuwen. Zo is daar nu de wederopkomst van de 3d film wat mensen weer een reden gaat geven een bioscoop te gaan bezoeken. Wederom is hier de 'drager' de reden dat consumenten geld overhebben voor hetgeen wat ze willen zien. Series als Southpark zijn al overgegaan op het direct afleveringen op internet zetten direct nadat deze zijn uitgezonden op televisie. In hoge kwaliteit nog wel. Met enkele advertenties tussendoor. Het punt is dat deze afleveringen anders in lage kwaliteit op shabby sites aangeboden worden waarvoor deze sites dan weer advertentie-inkomsten ontvangen.
Al met al gaat er veel veranderen de komende jaren en lijkt het erop dat platenmaatschappijen zichzelf opnieuw moeten gaan uitvinden waarbij de nadruk ligt op 'Do It Yourself', optredens en merchandise. Maar vooral op respect van de consument die zich verbonden moet voelen met het label waardoor deze ook wilt gaan betalen om bij te kunnen dragen aan de voortzetting van haar favoriete muziek. Het lijkt erop dat de consument deze strijd gaat winnen. Muziek wordt echt gratis.
We kunnen ongeveer zeggen dat dit kat en muis spel ergens rond Napster is begonnen en nog door zal gaan zolang internet nog 'vrij' te betreden is zonder te veel overheid bemoeienissen. Dus waarom blijft de muziekindustrie zo hard vasthouden aan het bestaande businessmodel? Waarom ligt de focus zo veel op de niet betalende consument, in plaats van de betalende consument. Waarom grijpt de industrie niet de mogelijkheden aan van digitale distributie en alle voordelen die hiermee gebracht worden?
Daar zijn een paar redenen voor. Ten eerste moet er veel geïnvesteerd worden in vernieuwing en die investeringen kosten geld en tijd terwijl het model zich nog niet compleet bewezen heeft. De grote platenmaatschappijen blijven toch gewoon miljarden-bedrijven met aandeelhouders en investeerders en in deze situatie blijven platenmaatschappijen gewoon proberen de winsten te behouden. Ook al gaan ze dan keihard tegen de gedachte in die op dit moment heerst bij de consument, zeker bij de consument die geboren is rond het internettijdperk:
Muziek is gratis en van ons allemaal.
Maar is deze gedachte zo juist? De visie van platenmaatschappijen was dat zij zelf de muziek bezitten en dat de consument slechts een licentie koopt om de muziek te beluisteren. Voor de consument voelde het alsof zij zelf de muziek bezit omdat er ook een drager en hoes bij werd geleverd. Maar sinds het digitale tijdperk is het mogelijk data uit te wisselen zonder deze fysieke drager.
Deze technische mogelijkheden hebben veroorzaakt dat muziek niet meer is dan een stukje code. Het voelt (nog steeds) enorm bevredigend een plaat te kopen. Maar een album op iTunes kopen voelt toch een stuk minder goed. Je koopt data die je ook gratis kan binnenhalen en het enige waarvoor je dus betaalt is voor respect en niet meer voor de drager. En dat is nu het probleem. Er zullen weinig mensen te vinden zijn die respect hebben voor platenmaatschappijen en hun aandeelhouders. Mensen zullen best wel bereid zijn de artiest te supporten, maar een groot label is toch een anoniemer geheel waar je ergens op de berg een tientje erbij legt.
Maar wat is de weg die een jong label moet ingaan? Hoe kan een nieuwkomer de valkuilen vermijden waar de grote labels nu zo in vast zitten? Ten eerste moet een label klein blijven en een duidelijk geluid uitdragen om zo niet een anoniem groot bedrijf te worden. Het is gewoon verleden tijd dat labels keihard kunnen cashen op één enkele hit en er moet gekeken worden naar andere inkomstenbronnen. Dit kan merchandise zijn maar natuurlijk ook de concerten die een label kan organiseren.
Ergens is dit allemaal wel een beetje scheef. De technische vernieuwingen gaan ervoor zorgen dat echte studioartiesten en studiobands moeten gaan optreden. Dit zorgt er ook voor dat grotere studio's met goede apparatuur steeds meer verdwijnen en dat artiesten steeds meer zelf opnametechnieken moeten gaan beheersen.
En hoe zal dit gaan bij andere media? Films, software en games hebben niet de mogelijkheid direct naar de mensen te gaan en op te treden. Dat zijn allemaal grote projecten met veel mensen achter de schermen. In games wordt er nu, in kleine mate, geëxperimenteerd met het 'ingame adverteren'. Dit is op dit moment echter nog een grote taboe. Je wilt immers niet door reclame gestoord worden als je een game speelt. Bij software en games wordt ook heftig geëxperimenteerd met allerlei anti-kopieer maatregelen. Dit zijn wel zaken waarbij de betalende consument weer erg veel nadeel ondervindt. Vandaar ook dat steeds meer game ontwikkelaars spellen alleen voor spelcomputers uitbrengen omdat het gemak voor de betalende consument hoog ligt en er niet makkelijk gekopieerd kan worden. Bij software heb je weer andere kanten. De ene kant is erg specialistische software waar veel geld voor gevraagd wordt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Photoshop. Daar is dan het bedrijfsleven voor die deze software betaalt. Aan de andere kant zie je steeds meer opensource programma's komen voor consumenten of software met advertenties.
Bij film is dit weer heel anders. Film is een veel makkelijker te kopiëren medium en de grote filmhuizen zullen zich steeds technisch weer moeten gaan vernieuwen. Zo is daar nu de wederopkomst van de 3d film wat mensen weer een reden gaat geven een bioscoop te gaan bezoeken. Wederom is hier de 'drager' de reden dat consumenten geld overhebben voor hetgeen wat ze willen zien. Series als Southpark zijn al overgegaan op het direct afleveringen op internet zetten direct nadat deze zijn uitgezonden op televisie. In hoge kwaliteit nog wel. Met enkele advertenties tussendoor. Het punt is dat deze afleveringen anders in lage kwaliteit op shabby sites aangeboden worden waarvoor deze sites dan weer advertentie-inkomsten ontvangen.
Al met al gaat er veel veranderen de komende jaren en lijkt het erop dat platenmaatschappijen zichzelf opnieuw moeten gaan uitvinden waarbij de nadruk ligt op 'Do It Yourself', optredens en merchandise. Maar vooral op respect van de consument die zich verbonden moet voelen met het label waardoor deze ook wilt gaan betalen om bij te kunnen dragen aan de voortzetting van haar favoriete muziek. Het lijkt erop dat de consument deze strijd gaat winnen. Muziek wordt echt gratis.
dinsdag 28 april 2009
De verlenging van naburige rechten: goed of slecht idee?
Daar ging het in het college van afgelopen vrijdag o.a. over. De voorlopige uitkomst en evt. gevolgen voor Nederlandse muzikanten:
Via.
Ik heb het hier al eerder gezegd: onder invloed van de ontwikkelingen op internet gaan vele zaken op de schop. De verkoop van geluidsdragers en de (illegale) uitwisseling van muziekbestanden zijn de opvallendste en meestbesproken gevolgen van de afgelopen jaren. Films en boeken zullen er uiteindelijk ook aan geloven, hoe hard conservatieve uitgevers ook denken dat het wel mee zal vallen. En al heeft het Europees Parlement dus besloten dat de duur van naburige rechten verlengd moet worden (zie het bericht hierboven en het protest halverwege mijn EHPO-post van afgelopen vrijdag), ook die verlenging zal naar mijn mening ingehaald worden door de werkelijkheid. Ik geloof oprecht dat wij nog meemaken dat er creatiever en flexibeler wordt gekeken naar alle vormen van rechten met betrekking tot gebruik en verspreiding van muziek op internet. Misschien niet binnen 5 jaar, hopelijk wel binnen 15.
Je hoeft het er niet mee eens te zijn, maar van nadenken over de eventuele gevolgen is nog nooit iemand slechter geworden. Of zoals de overheid ooit propageerde: een slimme meid is op haar toekomst voorbereid. En zo is het maar net! Dat het beheren en dus de aankoop van rechten tot die tijd een zeer interessante en lucratieve investering is, blijkt wel uit dit bericht in dezelfde krant:
Via.Ik heb het hier al eerder gezegd: onder invloed van de ontwikkelingen op internet gaan vele zaken op de schop. De verkoop van geluidsdragers en de (illegale) uitwisseling van muziekbestanden zijn de opvallendste en meestbesproken gevolgen van de afgelopen jaren. Films en boeken zullen er uiteindelijk ook aan geloven, hoe hard conservatieve uitgevers ook denken dat het wel mee zal vallen. En al heeft het Europees Parlement dus besloten dat de duur van naburige rechten verlengd moet worden (zie het bericht hierboven en het protest halverwege mijn EHPO-post van afgelopen vrijdag), ook die verlenging zal naar mijn mening ingehaald worden door de werkelijkheid. Ik geloof oprecht dat wij nog meemaken dat er creatiever en flexibeler wordt gekeken naar alle vormen van rechten met betrekking tot gebruik en verspreiding van muziek op internet. Misschien niet binnen 5 jaar, hopelijk wel binnen 15.
Die flexibelere omgang met rechten is een complex verhaal met vele kanten. Niet iedere muzikant (of zijn weduwe...) wordt daar vrolijker van, maar het is in mijn optiek uiteindelijk onvermijdelijk. Een bijzonder interessant artikel over dit onderwerp, een interview met schrijver en emeritus lector politicologie van de de kunsten (niet vergeten adem te halen!) Joost Smiers, stond zo'n anderhalve week geleden in NRC (klik voor vergroting of bewaar met de rechter muisknop):
Wie zich verder in dit onderwerp wil verdiepen: op EHPO heb ik een uitgebreide serie over publishing en rechten geschreven. Daarin leg ik aan de hand van concrete voorbeelden uit wat BUMA, STEMRA en SENA precies doen en wat de verschillen zijn. Hoef je dat niet meer te vragen tijdens het college. Lezen en herlezen zou ik zeggen (onderaan beginnen), tot je het kunt dromen! Verder is All You Need To Know About The Music Business een uitstekend naslagwerk en een boek dat je volgend studiejaar sowieso gelezen moet hebben.
The Long Tail (2)
Aan het einde van 2008 werd nog even een ballon doorgeprikt. Of niet? Ik las het nieuws op Webwereld, maar het was al eerder bekend. NRC pikte het op: pagina 9 in de avondeditie en zelfs op de voorpagina van Next.
Hoog tijd om een andere ervaringsdeskundige aan het woord te laten. Norbert Plantinga is Managing Director van Universal Music Nederland en zag de uitkomsten van het onderzoek op Telecom TV. Dat zette hem aan het denken: "Bij EMI en nu bij Universal besteed ik veel aandacht aan het online zetten van ons archief (iTunes, YouTube, etc.). Ik constateer ook dat de 80/20-regel voorlopig nog steeds geldt. Het is zelfs zo dat het voor de meeste audio en video duurder is om iemand aan het werk te zetten om dit te uploaden dan om het niet te doen. Het is dan ook meer ons idee dat alle culturele uitingen beschikbaar moeten zijn in de best mogelijke kwaliteit dan een economische overweging."
Dan zegt Norbert iets heel interessants (kunstredactie, letten jullie op?): "Maar misschien is het gewoon te vroeg om conclusies te trekken. Alles is evolutie in plaats van revolutie. Deze theorie is nog maar een paar jaar oud [oktober 2004 om precies te zijn] en tot nu duren dit soort voorspellingen zo'n tien jaar om uit te komen." Reken mee: over 10-15 jaar verdient de 16-jarige van nu zijn eerste fatsoenlijke salaris en geeft dat ook online uit. En omdat hij/zij zijn hele leven al op internet zit, valt dan pas echt goed te zien of het Long Tail-effect werkelijkheid of een illusie is.
Daar ga je met het mooie verhaal van gisteren...
Twee kanttekeningen bij dit onderzoek en NRC's berichtgeving. Allereerst vind ik de bron niet geheel onverdacht. Opdrachtgever van het onderzoek is MCPS-PRS. Voor zo'n grote auteursrechtenorganisatie is het doorbetalen van een overzichtelijk aantal partijen over een beperkt aantal grote hits uit kosten-technisch oogpunt interessanter dan een oneindig aantal individuen en kleinere partijen over hun bescheiden succesjes uitkeren (i.e. The Long Tail). Of zie ik spoken? Erger vind ik de gemakzucht van NRC's kunstredactie: 1 telefoontje naar Michel Schaeffer of Joost Neelemans en je hoort de andere kant van het verhaal. Dáár ben ik nieuwsgierig naar: hebben Bol.com en iTunes, dé Long Tail-winkels bij uitstek, dezelfde ervaringen? Wordt daar nog steeds 80% van de omzet door 20% van de titels gerealiseerd? Is The Long Tail kolder?
Hoog tijd om een andere ervaringsdeskundige aan het woord te laten. Norbert Plantinga is Managing Director van Universal Music Nederland en zag de uitkomsten van het onderzoek op Telecom TV. Dat zette hem aan het denken: "Bij EMI en nu bij Universal besteed ik veel aandacht aan het online zetten van ons archief (iTunes, YouTube, etc.). Ik constateer ook dat de 80/20-regel voorlopig nog steeds geldt. Het is zelfs zo dat het voor de meeste audio en video duurder is om iemand aan het werk te zetten om dit te uploaden dan om het niet te doen. Het is dan ook meer ons idee dat alle culturele uitingen beschikbaar moeten zijn in de best mogelijke kwaliteit dan een economische overweging."
Dan zegt Norbert iets heel interessants (kunstredactie, letten jullie op?): "Maar misschien is het gewoon te vroeg om conclusies te trekken. Alles is evolutie in plaats van revolutie. Deze theorie is nog maar een paar jaar oud [oktober 2004 om precies te zijn] en tot nu duren dit soort voorspellingen zo'n tien jaar om uit te komen." Reken mee: over 10-15 jaar verdient de 16-jarige van nu zijn eerste fatsoenlijke salaris en geeft dat ook online uit. En omdat hij/zij zijn hele leven al op internet zit, valt dan pas echt goed te zien of het Long Tail-effect werkelijkheid of een illusie is.
Tot die tijd ziet Norbert dat de oude economie ook op internet nog steeds prima werkt: "Wat mij opvalt is dat meeste mensen (80%? ;-) nog steeds kiezen voor wat andere mensen ook leuk vinden. Dat heeft waarschijnlijk een sociale reden: het kunnen bespreken met vrienden, collega's of gelijkgestemden. Mensen die wat minder met muziek bezig zijn dan wij hebben een autoriteit nodig die ze vertrouwen en die tips geeft: Paul de Leeuw die enthousiast is over Adele in Mooi! Weer De Leeuw, Matthijs van Nieuwkerk die enthousiast is over Stevie Ann of Kyteman in De Wereld Draait Door, Giel Beelen die enthousiast is over Milow op 3FM of de Droomlijst van Van Leest. Als ik een boek voor mijn moeder moet kopen kijk ik ook bij de AKO of Bol.com naar de Top 10 en kies daar wat uit." Herkenbaar. Maar andersom gebeurt ook: doordat mensen met elkaar praten over hun favoriete TV-programma's, internet-sites, boeken en muziek enthousiasmeren ze anderen en stimuleren zo de verkoop. Oorzaak en gevolg lopen door elkaar. Internet biedt als geen ander medium de mogelijkheid je ervaring en mening te delen of te reageren. Mijn frustratie over hun gemakzucht deel ik bijvoorbeeld met NRC's kunstredactie door 1 keer rechtsonder klikken:
En lezers van bovengenoemd stuk op Webwereld doen hetzelfde: "Staat in het onderzoek ook vermeld dat die 20% 99,99% van het gigantische marketingbudget heeft mogen ontvangen? En dat er in de media e.d. maar "beperkte" ruimte is om bekendheid te genereren (en dus verkopen)? Een "etalage" die door grofweg dezelfde mensen wordt beheerd als de groep die de "20%" uitzuigt." Norbert herkent zich niet in die reactie: "Feit is wel dat je als artiest/muzikant niet zomaar een liedje online kunt zetten en dat dan vanzelf verkoopt. Het moet erg goed zijn en je moet er wel wat voor (laten) doen."
Wordt morgen vervolgd.
maandag 27 april 2009
Bloggerdeblog (2)
Een bijdrage van Robin Knuppel -
Een goed stukje proza, welke ook nog inspeelt op 'Subscribtions' - oftwel muziekabonnementen (Denk aan Spotify) als eventuele oplossing op het illegaal downloaden van muziek. Vergeet niet: Focus je niet op bedreigingen, maar op kansen. Doe dit door wel legaal aanbod aan te bieden en focus je op mensen die wel willen betalen. Morgen weer een nieuwe blog van één van jullie!
Het downloaden wordt aan banden gelegd. In een recente rechtszaak tegen de firma ‘’Pirate Bay’’ is naar voren gekomen dat de het verspreiden van deze zogenaamde ‘’torrents’’ illegaal is. De oprichters van ‘’Pirate Bay’’ hebben hiervoor dan een gepaste straf voor gekregen. Het aanbieden en spreiden van ‘’torrents’’ is dus illegaal, maar toch zullen mensen het medium internet blijven gebruiken om aan hun muziek te komen. Het downloaden van muziek is inmiddels al net vanzelfsprekend geworden als het bekijken van je email. Deze ontwikkeling geeft aan dat het downloaden van muziek een ontwikkeling is die men niet zomaar aan banden legt. In het geval dat downloaden van muziek strafbaar wordt moet het gehele internet gecontroleerd worden. Het internet biedt zo gigantisch veel content aan dat het haast onmogelijk is om alle informatiestroom te controleren. Vandaag de dag zijn meerdere organisaties al bezig met het opsporen van aanbieders van illegale content. Toch is het praktisch onmogelijk om één of enkele organisaties al het werk te verschaffen met het opzoeken van deze illegale aanbieders.
Omdat de omvang van het internet dus heel moeilijk te controleren valt moeten bedrijven nu hun kans grijpen om met aantrekkelijke alternatieven te komen.Om het gebruik van ‘’torrents’’ toch op een acceptabele manier aan te bieden zouden bedrijven of organisaties met alternatieve systemen moeten komen.
Het aanbieden van ‘’torrents’’ of downloads via internet is een riskante zaak wanneer er niet voor betaald word. Toch zijn er voldoende alternatieven om toch muziek aan te bieden tegen een lage prijs. Het programma iTunes functioneert al op een alternatieve manier vergeleken met het ‘’traditionele’’ downloaden. Toch is nog een ander alternatief. Het werken met downloads op basis van abonnementsvorm. Persoonlijk geloof ik het meest in dit zelfverzonnen alternatief. Het systeem werkt als volgt. Mensen die voorheen gewend waren om hun muziek illegaal te downloaden kunnen dat nu doen via dit nieuwe systeem. Iedereen kan lid worden van dit nieuwe systeem dat werkt op basis van vaste abonnementskosten. Wanneer iemand zich aanmeldt voor deze service betalen zij maandelijks een nog niet nader vastgesteld bedrag waarna zij onbeperkt gebruik kunnen maken van wat er zich in de database bevindt. Hoe meer mensen lid worden van deze service des te groter het aanbod wordt van informatie en gegevens. Wanneer er maandelijks meer mensen lid worden vergroten de inkomsten van de organisatie. Met deze steeds verhogende inkomsten kan de organisatie steeds meer rechten kopen zodat zij steeds meer content kunnen aanbieden.
Het bovengenoemde alternatief zou een goede oplossing kunnen zijn voor toekomstige downloaders. Door toch te downloaden maar dan legaal omdat men er voor betaald kunnen mensen toch blijven genieten van het binnenhalen van content. Natuurlijk zal de overheid altijd blijven kampen met mensen die illegaal blijven downloaden, maar wanneer er iemand een goed alternatief biedt zullen deze illegale downloads wel afnemen. Voordat er iets verboden wordt moet er een alternatief geboden worden.
Een goed stukje proza, welke ook nog inspeelt op 'Subscribtions' - oftwel muziekabonnementen (Denk aan Spotify) als eventuele oplossing op het illegaal downloaden van muziek. Vergeet niet: Focus je niet op bedreigingen, maar op kansen. Doe dit door wel legaal aanbod aan te bieden en focus je op mensen die wel willen betalen. Morgen weer een nieuwe blog van één van jullie!
Het downloaden wordt aan banden gelegd. In een recente rechtszaak tegen de firma ‘’Pirate Bay’’ is naar voren gekomen dat de het verspreiden van deze zogenaamde ‘’torrents’’ illegaal is. De oprichters van ‘’Pirate Bay’’ hebben hiervoor dan een gepaste straf voor gekregen. Het aanbieden en spreiden van ‘’torrents’’ is dus illegaal, maar toch zullen mensen het medium internet blijven gebruiken om aan hun muziek te komen. Het downloaden van muziek is inmiddels al net vanzelfsprekend geworden als het bekijken van je email. Deze ontwikkeling geeft aan dat het downloaden van muziek een ontwikkeling is die men niet zomaar aan banden legt. In het geval dat downloaden van muziek strafbaar wordt moet het gehele internet gecontroleerd worden. Het internet biedt zo gigantisch veel content aan dat het haast onmogelijk is om alle informatiestroom te controleren. Vandaag de dag zijn meerdere organisaties al bezig met het opsporen van aanbieders van illegale content. Toch is het praktisch onmogelijk om één of enkele organisaties al het werk te verschaffen met het opzoeken van deze illegale aanbieders.
Omdat de omvang van het internet dus heel moeilijk te controleren valt moeten bedrijven nu hun kans grijpen om met aantrekkelijke alternatieven te komen.Om het gebruik van ‘’torrents’’ toch op een acceptabele manier aan te bieden zouden bedrijven of organisaties met alternatieve systemen moeten komen.
Het aanbieden van ‘’torrents’’ of downloads via internet is een riskante zaak wanneer er niet voor betaald word. Toch zijn er voldoende alternatieven om toch muziek aan te bieden tegen een lage prijs. Het programma iTunes functioneert al op een alternatieve manier vergeleken met het ‘’traditionele’’ downloaden. Toch is nog een ander alternatief. Het werken met downloads op basis van abonnementsvorm. Persoonlijk geloof ik het meest in dit zelfverzonnen alternatief. Het systeem werkt als volgt. Mensen die voorheen gewend waren om hun muziek illegaal te downloaden kunnen dat nu doen via dit nieuwe systeem. Iedereen kan lid worden van dit nieuwe systeem dat werkt op basis van vaste abonnementskosten. Wanneer iemand zich aanmeldt voor deze service betalen zij maandelijks een nog niet nader vastgesteld bedrag waarna zij onbeperkt gebruik kunnen maken van wat er zich in de database bevindt. Hoe meer mensen lid worden van deze service des te groter het aanbod wordt van informatie en gegevens. Wanneer er maandelijks meer mensen lid worden vergroten de inkomsten van de organisatie. Met deze steeds verhogende inkomsten kan de organisatie steeds meer rechten kopen zodat zij steeds meer content kunnen aanbieden.
Het bovengenoemde alternatief zou een goede oplossing kunnen zijn voor toekomstige downloaders. Door toch te downloaden maar dan legaal omdat men er voor betaald kunnen mensen toch blijven genieten van het binnenhalen van content. Natuurlijk zal de overheid altijd blijven kampen met mensen die illegaal blijven downloaden, maar wanneer er iemand een goed alternatief biedt zullen deze illegale downloads wel afnemen. Voordat er iets verboden wordt moet er een alternatief geboden worden.
The Long Tail (1)
De Muzikantengids van Jan van der Plas is de Bijbel voor Nederlandse muzikanten. In dit internet-tijdperk is echter ruimte voor meerdere religies. Om er 2 te noemen: The Future of Music en The Long Tail (wat is dat?). Boeken die iedere ambitieuze student moet lezen om te begrijpen waar het door internet naar toe gaat met muziek & entertainment.
Concerto draait relatief goed en Antons winkel had toen ik hem sprak een prima Lowlands achter de rug. Zijn verhaal laat zien hoe 'The Long Tail' in de praktijk werkt:
De visie en kansen die 'The Future of Music' schetst komen op dit blog overal ter sprake. Dat de basisgedachte van 'The Long Tail' niet tot internet beperkt blijft hoorde ik vorig jaar uit de eerste hand. Ik sprak met Anton van Concerto, u weet wel zo'n winkel waar ze van die zilveren schijfjes verkopen en die de laatste tijd bij bosjes omvallen.
Concerto draait relatief goed en Antons winkel had toen ik hem sprak een prima Lowlands achter de rug. Zijn verhaal laat zien hoe 'The Long Tail' in de praktijk werkt:- Op Lowlands verkocht Concerto in 3 dagen ruim 1100 verschillende titels. Oud, nieuw, op CD en volgens Anton "veel vinyl". Jaren geleden verkocht een winkel op Lowlands bijna uitsluitend werk van aldaar spelende artiesten, maar "de tijden dat je van 1 titel enorme stapels verkocht zijn al heel lang voorbij". Minder verkopen van meer geldt dus niet alleen online. Maar vast niet aan mensen onder de 35...?
- Fout. Als je het maar op het juiste moment aanbiedt. The Kooks' CD na het optreden in een bakfiets naar de Alpha-tent komt brengen. "En vinyl verkoop ik ook veel aan die jonge gassies", aldus Anton. Die LP's draaien ze vast op hardware van de HEMA:
Anton kent zijn klanten. Hij weet waar ze van houden. En dus ook dat LP's niet uitsluitend door mannen-met-baarden worden gekocht. - Verras je klanten met relevante tips. Antons grootste verrassing van vorig jaar was een album van Cher uit 1969 waar de band van Dr. John op meespeelt. "Die verkoop ik zowel aan soul- als Americana-liefhebbers", aldus Anton. "Grote stapel naast de kassa. Eerst lachen ze je uit, maar na 1 keer luisteren neemt iedereen 'em mee voor €8". Wist U dat restaurants ook het meeste verdienen aan de koffie met bonbons die ze na afloop van het diner aanbieden?
- Verwen je klant. Zo bevatten LP's op Excelsior standaard ook de CD. Kopers draaien thuis het vinyl en leggen de CD in hun auto. En het grappige is dat niemand moeilijk doet over de flink hogere prijs van de LP: die CD voelt namelijk gratis! Concerto verwende Lowlands-klanten door aankopen boven €30 gratis naar huis te sturen. Wedden dat er in Concerto ook een hele goede koffiemachine staat? De beste espresso terwijl je de nieuwe releases doorneemt. En tussendoor op een vergeten parel van Cher gewezen worden. Concerto bewijst continu z'n toegevoegde waarde aan de klant.
En wat denk je dat Concerto's bestverkochte CD van afgelopen jaar is? Duffy? Coldplay? Amy MacDonald? Die andere Amy? Alain Clark? Mis: een album uit 1977 van een drummer die al 25 jaar dood is. Niet te koop bij Media Markt in een standaard doosje voor €9,99, maar 2 CD's in luxe verpakking met een dik boekje vol foto's en achtergrondverhalen. Kassa-aanslag: ruim €20.
Wat kun je als manager, marketeer, boeker, individuele muzikant of band uit bovenstaande leren? Vervang 'klant' door 'fan'. Een band is ook een nering: bind fans aan je, verras ze op het juiste moment met bonbons, verwen ze door ze te betrekken bij je muziek en het creatieve proces. Investeer veel tijd en aandacht in de relatie met trouwe fans in je omgeving (ook als dat er nog maar 10 zijn) en verspil minder moeite aan het zoeken naar nieuwe. Bel niet naar 3FM, De Volkskrant of Paradiso als je familie, vrienden, de lokale krant en het jeugdhonk nog niet hebt overtuigd. Dat doe je met muziek (weet je nog?), niet met praatjes. Woon je in Heeg, mail dan niet naar deze 3VOOR12 maar kijk eerst hier. Denk na over de Cher-CD die je je grootste fans kunt verkopen, ook als je daarvoor eerst je debuutalbum gratis weggeeft. Behalve je vader en moeder wil (nog) niemand voor je muziek betalen, maar reclame maken doen ze gratis. Focus eerst op fans en aandacht, later op inkomsten. Liever meer omzetten bij bestaande klanten dan tijd en aandacht verliezen door de zoektocht naar nieuwe fans waarvan nog maar de vraag is hoeveel ze van je willen afnemen.
Gerd Leonhard & Chris Anderson
Ik zal vandaag een selectie posten van de blogs die jullie geschreven hebben.
Hopelijk zijn jullie al druk in de week met 'The Future of Music' van Gerd Leonhard. Deze schrijver en muziek/entertainment futurist blogt zelf regelmatig op MediaFuturist.com. Hij post daar ook al zijn presentaties die hij her en der op de wereld geeft.
Gerd Leonard - Net Powered Musicians - VUrbia.com...Life in the Entertainment Age! from JesseJaeo Tolbert on Vimeo.
Daarnaast zal Niels deze week een aantal postings doen over The Long Tail (Chris Anderson) op dit blog (Heb je dit boek nog niet binnen? Snel aanschaffen!). We gaan hier uitgebreid over door in het college op vrijdag 8 mei.
Denk er ook aan de opdracht behorende bij college 4 voor woensdag 6 mei 13.00 uur naar het bekende e-mail adres te sturen.
Dank! Fulco
Hopelijk zijn jullie al druk in de week met 'The Future of Music' van Gerd Leonhard. Deze schrijver en muziek/entertainment futurist blogt zelf regelmatig op MediaFuturist.com. Hij post daar ook al zijn presentaties die hij her en der op de wereld geeft.
Gerd Leonard - Net Powered Musicians - VUrbia.com...Life in the Entertainment Age! from JesseJaeo Tolbert on Vimeo.
Daarnaast zal Niels deze week een aantal postings doen over The Long Tail (Chris Anderson) op dit blog (Heb je dit boek nog niet binnen? Snel aanschaffen!). We gaan hier uitgebreid over door in het college op vrijdag 8 mei.
Denk er ook aan de opdracht behorende bij college 4 voor woensdag 6 mei 13.00 uur naar het bekende e-mail adres te sturen.
Dank! Fulco
donderdag 23 april 2009
Het vonnis in de Pirate Bay-rechtszaak
- De zaak.
- De 4 heren zijn schuldig bevonden. Elk 1 jaar gevangenisstraf en een boete van een paar miljoen Kronen.
- Ook te lezen in NRC en bij 3VOOR12.
- Bittorrent trackers sluiten als de wiedeweerga hun winkel. De Zweedse politieke Piratenpartij spint er garen bij.
- Pikant I: het vonnis was een uur eerder al uitgelekt schijnt. Zag ook The Guardian.
- Wat Pirate Bay zelf zegt. De persconferentie na de uitspraak is daar ook te zien. Ze bloggen ook over de rechtszaak. Boeiend leesvoer.
- Houtsnijdende Tweets van Andrew Dubber (hij van New Music Strategies):
- Hoogoplopende discussie op My Own Music Industry. Ik vind wat Marco vindt. En ben het roerend eens met Bob. Lezen!
- Wired interviewt 2 schrijvers van een boek over Pirate Bay.
- Harvard Business Publishing legt uit waarom de oorlog tegen file sharing niet gewonnen kan worden.
- In Sp!ts meent Stichting BREIN dat Pirate Bay mede op grond van dit vonnis in Nederland verboden moet worden. De lezers daaronder hebben een iets andere mening...
- Ook pikant in het licht van dit vonnis: in Noorwegen kopen gebruikers van P2P-netwerken meer muziek.
- Pikant III: was de rechter bevooroordeeld? Hij blijkt lid van 2 auteursrechtenorganisaties, de Zweedse BREIN.
- Hier een korte documentaire over de geschiedenis van Pirate Bay (via):
Mijn mening vind je bij de interessante reacties op EHPO, My Own Music Industry en kon je eerder zien bij Goudzoekers. Laat vooral niet na hieronder te reageren. Tot morgen!
Abonneren op:
Posts (Atom)